نکاتی که باید برای خرید فرش دستباف بدانیم
بررسی فرش از لحاظ طرح و اندازه
برای خرید فرش باید به اندازه‌های آن توجه کرد. از چند سانتی‌متر اختلاف در ابعاد فرش در قسمت‌های بالا و پایین که اصولاً از مشخصات فرش دستباف است می‌توان چشم‌پوشی کرد؛ ولی بیشتر از این به‌خصوص در قالیچه‌های کوچک، عیب فرش به شمار می‌رود. با تا کردن فرش از وسط و روی هم قرار دادن این دو قسمت می‌توان تقارن طرح را نسبت به محورهایی که از مرکز فرش می‌گذرند، تشخیص داد.
دقت کنید اگر اندازه فاصله لبه حاشیه بالایی قالی تا وسط ترنج، بیشتر از ۳ سانتی‌متر با اندازه فاصله آنجا تا لبه حاشیه پائینی تفاوت داشته باشد، از قیمت قالی کم می‌شود.
به تقارن رنگ در اشکال بافته شده در فرش هم توجه کنید. علاوه بر این دقت کنید موتیف‌ها و اشکال طرح در متن فرش ناتمام گذارده نشده باشد. هر خط و شاخه‌ای، شکل و امتداد طبیعی خود را داشته باشد و ناگهان در میان طرح قطع و ناپدید نشده باشد.
توجه به رنگ و اطمینان از ثبوت رنگ‌های آن
فرش را باید از زوایای مختلف و در نور طبیعی بررسی کرد. رنگ فرش در جهت خواب آن تیره‌تر از رنگ آن در جهت عکس خواب فرش به نظر می‌رسد. در نتیجه خطوط طرح در جهت عکس خواب به شکل مشخص‌تری دیده می‌شود. فراموش نکنید رنگ فرش باید در تمام سطح آن یکنواخت باشد. به‌ویژه در فرش‌های کف ساده، دو رنگی و اختلالات رنگ دیده نشود.
نکته: با مالیدن تکه پارچه مرطوب بر روی قسمت‌های رنگ دار مشکوک می‌توانید از ثبوت رنگ‌های فرش اطمینان حاصل کنید.
بررسی کیفیت پرزهای فرش
پرز فرش باید بادوام، درخشان و انعطاف‌پذیر باشد فرش‌های با پرز نرم نسبت به فرش‌های با پرز ضخیم دوام کمتری دارند و همچنین تمایل بیشتری به جذب گرد و خاک داشته و مانند فرش‌های با پرز خشن هم تمیز نمی‌شوند.
بررسی پشت فرش از لحاظ نحوه‌ی تراکم، کوبیدگی پودها و یکنواختی طرح
شاید مهم‌ترین عاملی که در انتخاب فرش باید مورد توجه قرار گیرد بافت آن است. برای بررسی کیفیت بافت بهتر است پشت فرش را بررسی کنید. با بررسی پشت فرش نکته‌هایی مثل تعداد گره‌ها، نحوه تراکم و کوبیدگی پودها و همچنین یکنواختی طرح را بهتر می‌بینید.
چطور تعداد گره‌ها را بشماریم؟
به کمک ذره‌بینی که به یک قاب مدرج به واحدهای اندازه‌گیری (سانتی‌متر یا اینچ) متصل شده است می‌توان تعداد گره ها در واحد سطح را شمارش کرد. با این کار تعداد گره‌ها را در عرض و طول یک قاب جداگانه بشمارید و در یکدیگر ضرب کنید تا تعداد گره‌های موجود در واحد سطح فرش به دست آید.
در مورد بافت فرش توجه داشته باشید که پود فرش‌های یک پوده؛ هیچ‌گاه به چشم نمی‌خورد و تنها در فرش‌های دو پوده و بیشتر است که بعضا در پشت فرش امتداد پودها دیده می‌شوند. وقتی ردیف‌های بافته شده بهتر کوبیده شده باشند، پودها کمتر دیده می‌شوند.
بررسی فرش از لحاظ پوسیدگی و رفوشدگی
کافی است پشت فرش را با دقت بررسی کنید. قسمت‌هایی که بافت ناجور داشته و یا احتمالاً پوسیده و یا رفو شده باشند از پشت فرش بهتر می‌توان تشخیص داد. قسمت‌های رفو شده معمولاً زبرتر و محکم‌تر از دیگر نقاط فرش است و با کمی دقت می‌توانید علائم سوزن خوردگی را در آن ببینید. به‌علاوه با تا کردن فرش در سمت‌های مشکوک به پوسیدگی صدای خفیف و مخصوص شکستگی احساس خواهد شد.
برای کنترل کیفیت پرزهای فرش و چگونگی پرداخت آن‌ها باید پرزها را با دست مالش داد. در قسمت‌های مختلف ارتفاع پرزها باید به یک اندازه بوده و موج نداشته باشد. یکی از دلایل نامنظم بودن پرزها علاوه بر پرداخت نامناسب و نامنظم، شستشوی خشن الیاف فرش است.
